هیچ کدام از روش های حفاری پودری و مغزه گیری در هیچ شرایطی جایگزین یکدیگر نخواهند شد و تنها مکمل یکدیگرند

تفاوت حفاری پودری و مغزه گیری چیست ؟

در این مقاله سعی برآن شده است که این دو روش حفاری را در پارامتر های مختلف با یکدیگر مقایسه نماییم و نهایتا تصمیم نهایی را برای اکتشاف منطقه معدنی مورد نظر انجام دهیم .

روش حفاری مغزه گیری

در روش مغزه گیری که سرمته الماسه بصورت دورانی حفاری را انجام خواهد داد سرعت سرمته در حدود 1000 دور بردقیقه خواهد بود که با این سرعت سرمته الماسه بروی سنگ برش را انجام داده و شکل اصلی مغزه سنگ در این روش بصورت کامل حفظ خواهد شد، به این منظور مغزه سنگ داخل محفظه ای ( کربارل) حبس شده و توسط سیم بکسل به سطح زمین منتقل خواهد شد و سنگ از داخل کربارل جدا شده و داخل جعبه های مغزه قرار میگیرد.

روش حفاری پودری RC

در روش گردش معکوس که به بصورت مخفف به آر سی مشهور گردیده است سیال هوای فشرده خواهد بود لوله های حفاری بصورت دو جداره می باشند بدین صورت هوا از کمپرسور بین دو جداره لوله های راد به سمت چکش حفاری در ابتدای رشته ابزار رفته و با حرکت رفت و برگشت چکش حفاری سنگ بصورت قطعات کوچک یا همان کاتینگ درآمده و از جدار داخلی لوله های راد به سمت دستگاه حرکت مینماید و نهایتا به سمت سیکلون حفاری هدایت میگردد و در داخل کیسه های نگهداری نمونه شماره گذاری میگردد. طبیعتا این شماره گذاری مربوط به عمق های مختلفی است که در حین حفاری اپراتور آن را ثبت می نماید. سرمته استفاده شده در روش آر سی از جنس تنگستن کارباید می باشد و سرعت دوران کمتر از 100 دور بر دقیقه می باشد.حالت ایده آل در حفاری آرسی این است که نمونه کاتینگ خارج شده از گمانه بصورت خشک به دست آید ولی در بعضی مواقع که به لایه های آب در عمق زمین برخورد میکنیم بعضا بخشی از کاتینگ بدست امده بصورت مرطوب از گمانه خارج خواهد شد ، بخشی از رطوبت حاصله از عمق قطعا با فشار هوای در حال کار از دست خواهد رفت.

در روش DTH و Top Hammer  که به نوعی حفاری پودری به حساب می آیند کاتینگ حفاری و ذرات خرد شده ناشی از حفاری با هوای فشرده به سطح زمین منتقل می شوند با این تفاوت که لوله های راد با توجه به تک جداره بودن هوا را به سرمته منتقل مینمایند و کاتینگ و ذرات حفاری از جدار بین لوله حفاری و دیواره چال به سطح زمین منتقل میگردد که این خود باعث آلوده شدن نمونه های حفاری خواهد شد .

کاتینگ در آر سی

قطر حفاری

در روش آر سی قطر متوسط حفاری بین 124 تا 130 میلیمتر می باشد و در حفاری مغزه گیری سایز متوسط 95 میلیمتر می باشد که مغزه ای حدود 63 میلیمتر حاصل میگردد که از این نظر حفاری آر سی برتر می باشد  با توجه به این که نمونه حاصله از قطر بیشتری بدست می آید.

قطر پودری و مغزه گیری

کیفیت نمونه گیری

برخلاف روش حفاری آر سی در روش مغزه گیری این امکان به زمین شناسان داده میشود که نمونه حاصل از حفاری را بصورت کاملا دست نخورده و سالم مورد بررسی قرار دهند.

عمق حفاری

برای دسترسی به عمق های مختلف هر دو روش پودری و آر سی این امکان را به ما خواهند داد ولی عمدتا در اعماق کم از روق مغزه گیری استفاده میگردد و در برخی موارد از روش ترکیبی  پودری و مغزه گیری استفاده میگردد حفاری پودری با دسترسی به امکانات همچون دستگاه حفاری قدرتمند و کمپرسور های هوای فشرده و بوستر کمپرسور ها امکان دسترسی به عمق تا حداکثر 700 متر میسر میگردد و در صورتی که با روش مغزه گیری تا عمق بیش از 1500 متر نیز میسر می باشد.

گزارش های حاصل از حفاری های اولیه این امکان را به زمین شناسان می دهد  که تصمیم لازم را جهت ادامه کار و نوع روش حفاری اتخاذ نمایند.

مقایسه مغزه و پودر

هزینه های حفاری

یکی از مهمترین شاخص های تصمیم گیری در انتخاب روش های حفاری هزینه عملیات حفاری می باشد که از پارامتر هایی همچون زمان و هزینه تجهیزات بدست خواهد آمد ، همانطور که قبل گفته شد هزینه های عملیات پودری به مراتب ارزان تر از حفاری مغزه گیری می باشد و طبیعتا ترجیع داده خواهد شد.

ولی نظریه حرفه ای وجود دارد که پارامتر های مختلف را در انتخاب نوع و روش حفاری تاثیر گذار می نماید ، بعنوان مثال ساختار مورد نظر حفاری ، جنس و متریال مورد نظر اکتشافی ، مرحله اکتشافی همگی در تصمیم گیری علاوه بر هزینه می تواند موثر واقع شود. با توجه به اینکه دستگاه های حفاری مغزه گیری جدید سرعت عملیات مغزه گیری را تا حد زیادی افزایش داده اند با این حال سرعت عملیات پودری و آرسی بیش از 4 تا 5 برابر بیشتر از مغزه گیری خواهد بود که به طبع هزینه ها را به شدت کاهش خواهد داد.

با این حال بطور موازی بین این دو روش  با توجه به ویژگی ها و پیشرفت های حفاری آر سی بسیاری از زمین شناسان اطلاعات حاصل از حفاری پودری را برای شناسایی سنگ کافی میدانند.

نتیجه گیری

به طور کلی باید گفت برای نمونه گیری از اعماق زمین هر دو روش پودری و مغزه گیری بصورت مکمل یکدیگر عمل نموده و هیچ کدام جایگزین دیگری نخواهد بود و ترکیب هردو کمک قابل توجهی از هزینه و نتایج را به دنبال خواهد داشت.